Met iemand, die zich heeft voorgenomen zich er nooit onder te laten krijgen en daar altijd voor heeft gevochten, kan het de goede kant op gaan en hij kan grote successen vieren. Maar het is evenzo goed mogelijk dat hij alles verliest en zijn ondergang tegemoet gaat. Bij Lead Belly is beide gebeurd. In zijn geval alleen in de omgekeerde volgorde. Zijn vechtlust bracht hem tot twee keer toe in de gevangenis, maar diezelfde vechtlust haalde hem er ook weer uit en bracht hem uiteindelijk zelfs naar de podia in Europa.

Hij is algemeen bekend als Leadbelly, hoewel hij zijn naam zelf als 'Lead Belly' schreef. En zo staat het ook op zijn grafzerk vermeld. De Lead Belly Foundation, die zijn nalatenschap beheert, heeft in 1994 de Encyclopedia of Popular Music gevraagd de naam Leadbelly te wijzigen in Lead Belly in de hoop dat anderen het voortaan zullen overnemen. Dat is ook de reden dat ik hem bij de juiste naam zal noemen.

Ten tijde van zijn geboorte zag het er niet naar uit, dat hij grote internationale successen zou vieren. Huddie William Ledbetter wordt op 20 januari 1888 geboren op de Jeter Plantation in de buurt van Mooringsport, Louisiana. Hij heeft een oudere zus, genaamd Australia. Zijn ouders, Wesley Ledbetter en Sallie Brown, trouwen op 26 februari 1888 nadat zij enkele jaren samen hebben gewoond. Over Huddies geboortedatum is wat verwarring. Op zijn graf staat namelijk 23 januari 1889 vermeld, terwijl de volkstellingen van 1900, 1910 en 1930 zijn geboortedatum als 20 januari 1888 opvoeren. Zelf geeft hij in 1942 op zijn registratieformulier voor militaire dienst de datum 23 januari 1889 op. Maar we houden hier maar de datum aan, die in de volkstellingen wordt genoemd.

Als Huddie vijf jaar oud is verhuist hij met zijn familie naar Bowie Country, Texas. Van zijn oom Terrell krijgt hij dan zijn instrument, een accordeon. Als vijftienjarige begint hij met het bespelen van de gitaar en al snel heeft hij een behoorlijke reputatie opgebouwd. Hij treedt dan op in St. Paul's Bottoms, de hoerenbuurt van Shreveport. Dan begint hij een eigen stijl te ontwikkelen, die is samengesteld uit de muzikale invloeden die hij daar opdoet. Tussen 1906 en 1908 reist hij door Louisiana en ziet o.m. Jelly Roll Morton in New Orleans optreden. In 1908 wordt hij zwaar ziek en keert terug naar het huis van zijn ouders. 

Huddie speelt zowel de 6- als 12-snarige gitaar, piano, mandoline, harmonica, viool en accordeon. Tijdens de volkstelling van 1910 woont Huddie met zijn eerste vrouw, de 17-jarige Aletha Henderson naast zijn ouders. Nadat zij twee kinderen hebben gekregen verlaat hij het huis en begint te zwerven om als gitarist, en soms als arbeider, aan de kost te komen.

Naar aanleiding van het zinken van de Titanic in april 1912 schrijft Lead Belly datzelfde jaar zijn eerste lied “The Titanic”.  Het is het eerste nummer waar hij zichzelf met de twaalfsnarige gitaar op begeleid. Dit instrument leert hij spelen als hij met Blind Lemon Jefferson samenspeelt.

Zijn temperament brengt hem regelmatig in problemen en in 1915 krijgt hij problemen met de politie als hij wordt opgepakt voor het dragen van een pistool. Hij wordt veroordeeld en in Harrison County gevangen gezet. Hier wordt hij in een zgn. ‘chain gang’ aan het werk gezet. Hij weet te ontsnappen en vindt onder de naam Walter Boyd werk in het nabijgelegen Bowie County. In januari 1918 wordt hij voor de tweede keer gevangen gezet voor de moord op Will Stafford, een van zijn familieleden, als hij met hem ruzie krijgt over een vrouw. Hij zit zeven jaar in de Imperial Farm in Sugar Land, ten westen van Houston. In 1925 krijgt hij gratie en wordt vrijgelaten. Dit bewerkstelligt Ledbetter door een lied speciaal voor gouverneur Pat Morris Neff te schrijven en voor te dragen. Dit, samen met zijn goede gedrag en de entertainment die hij voor zijn medegevangen verzorgt, was reden voor Neff hem gratie te verlenen. Een hele prestatie en bewijs van Ledbetters overtuigingskracht, want Neff had eerder de verkiezingen gewonnen door te beloven geen enkele gratie te verlenen.

Na zijn vrijlating hoort hij de platen van Bessie Smith, Big Bill Broonzy en vele anderen. Hij neemt ook hun songs op in zijn enorme repertoire en wordt zo in feite een menselijke jukebox. Maar in 1930 zit Ledbetter weer vast. Nu in Louisiana en in verband met een poging tot doodslag nadat hij een blanke heeft neergestoken. In deze gevangenis, Angola Prison Farm, wordt hij in 1933 ontdekt door de folkloristen John Lomax en diens 18-jarige zoon Alan. Zij maken opnemen van hem voor de Library of Congress en in juli van het volgende jaar zijn zij weer terug met nieuw en beter opnamemateriaal. In augustus 1934 wordt hij vrijgelaten. Vader en zoon Lomax hebben een goed woordje voor hem gedaan bij gouverneur Oscar K. Allen. Dat zal ongetwijfeld geholpen hebben, maar Lead Belly was waarschijnlijk door zijn goede gedrag toch wel vrijgekomen.

Tijdens zijn verblijf in de gevangenis neemt hij de naam Lead Belly aan. Hoewel ook wordt beweerd dat hij deze naam al in 1912 gebruikte. Er zijn verschillende verklaringen voor deze bijnaam. Er wordt beweerd dat het een verbastering is van zijn achternaam en te maken heeft met zijn stevige lichamelijke gesteldheid. Anderen beweren dat hij wel eens een schot hagel in zijn maag heeft gehad, terwijl ook wordt beweerd dat het komt omdat hij ‘moonshine’, zelfgestookte whisky, zo goed kon verdragen. Hoe dan ook, hij heeft de naam Lead Belly aangenomen en is sinds die tijd als zodanig bekend.

Als Lead Belly vrijkomt, is het de tijd van de Grote Depressie en banen zijn moeilijk te vinden. Hij wordt door John Lomax aangenomen als chauffeur en in de herfst van 1934 begeleid hij Lomax drie maanden lang bij diens jacht op folksongs in het zuiden van de VS.  

In december doet Lead Belly mee aan een groepszang na een lezing van Lomax in Pennsylvania. Deze heeft de pers ingelicht over de gevangene die zich uit de gevangenis heeft gezongen. De pers springt erop en zelfs Time Magazine schrijft een stuk over hem. Bovendien filmen zij hem voor het bioscoopnieuws. Lead Belly is inmiddels in New York gearriveerd. In januari 1935 maakt hij opnamen voor ARC, een sublabel van Columbia Records. Maar er is maar weinig commercieel succes, waardoor Lead Belly er financieel niet van profiteert.

In 1935 trouwt hij met zijn vriendin Martha Promise, die hiervoor speciaal van Louisiana naar New York verhuist. Dezelfde maand maakt hij weer opnamen en hij begeleid John Lomax weer op een reis van twee weken langs scholen en universiteiten.

Na deze reis besluit Lomax dat hij niet verder wil werken met hem en hij geeft Martha geld zodat zij beiden met de bus kunnen terugkeren naar Louisiana. Maar in plaats van het hele bedrag dat hem toestond geeft hij het in delen met de verklaring dat Lead Belly het anders toch maar zou opdrinken. Lead Belly sleept hem voor de rechter en hij wordt in zijn recht gesteld. Hij krijgt het hele bedrag in een keer en is tegelijkertijd van zijn contract met Lomax af. Deze strijd is vrij bitter, maar toch vraagt hij Lomax of hij weer met Lomax mag samenwerken. Dit zal echter niet gebeuren. 

In januari 1936 keert Lead Belly terug naar New York om te proberen op eigen houtje een comeback te maken. Hij treedt er twee maal per dag op in het Apollo Theatre. Een jaar later verschijnt in Life Magazine een artikel over hem met de titel “Lead Belly – Bad Nigger Makes Good Minstrel”.

In plaats van succes bij het plaatselijke publiek wordt hij wel populair onder linkse folkfans van die tijd. Hij treedt vaak op en ontwikkelt een eigen stijl en tijdens zijn optredens vertelt hij over de zuidelijke zwarte cultuur.

In 1939 gaat het weer mis als Lead Belly wordt gearresteerd en veroordeelt nadat hij een man in Manhattan heeft neergestoken. De 24-jarige Alan Lomax neemt hem onder zijn hoede en helpt hem met het bijeenkrijgen van geld voor de juridische kosten. Nadat hij in 1941 weer wordt vrijgelaten verschijnt hij regelmatig in het radioprogramma “Back Where I Come From” van Alan Lomax en Nicholas Ray. Dit programma wordt over het hele land uitgezonden. 

Hij treedt samen met Josh White op in nachtclubs en raakt bevriend met Woody Guthrie, Brownie McGhee, Sonny Terry en de jonge Pete Seeger. Lead Belly maakt opnamen voor RCA, de Library of Congress en Moe Asch, die later Folkways Records zou oprichten. In 1944 reist hij naar Californië waar hij opnamen maakt voor Capitol Records.

In 1949 heeft Lead Belly regelmatig optredens voor het radioprogramma van Henrietta Yurchenko op WNYC New York, dat over het hele land wordt uitgezonden. Later dat jaar begint hij met zijn eerste tournee door Europa. Hij is hiermee de eerste bluesman die Europa bezoekt.

Maar voordat de tour is afgelopen wordt deze onderbroken omdat bij Lead Belly ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose) wordt vastgesteld. Het is een aandoening die leidt tot het onvoldoende of niet functioneren van de spieren. Alle spieren, en uiteindelijk ook de hartspier, worden aangetast, wat tot de dood leidt.

Zijn laatste concert geeft hij in de University of Texas als eerbetoon aan zijn ontdekker John Lomax, die een jaar eerder is overleden. Ook Martha treedt dan op en wordt door haar man begeleid bij het zingen van een aantal spirituals.

Op 6 december 1949 overlijdt Lead Belly aan de gevolgen van ALS in zijn woonplaats New York. Hij wordt begraven op het Shiloh Baptist Church Cemetery in Mooringsport, Louisiana.